نقد و بررسی : اسپری های تست جوش PT و MT مگنافلاکس
روشهای مایعات نافذ (تست PTو MT)
آزمایش مایع نافذ یا PT روش دیگری از آزمایش های NDT برای شناسایی عیوب سطحی و همچنین عیوب زیرسطحی است که به سطح راه دارند. آزمایش PT بهترین روش برای بازرسی انواع ترک‌های سطحی، تخلخل، تورق، عدم اتصال در جوش یا لبه‌های باز و هرگونه نشتی در جوش مخازن ذخیره و تیوب ها است. امروزه در صنایع مختلف، آزمایش PT بطور موفقیت آمیزی بر روی فلزات آهنی و غیر آهنی، سرامیک‌ها، قطعات متالورژی پودر، قطعات جوشکاری شده، شیشه‌ها و برخی پلاستیک‌ها استفاده می شود.
آزمایش PT چیست؟
در روش تست جوش PT مایع برای مدتی مشخص به سطح جسم مورد نظر اعمال می‌گردد.
و سپس مایع به علت مویینگی به داخل عیوب سطح جوش نفوذ می‌کند.
در مرحله بعدی مایع اضافه از سطح جوش پاک می‌گردد سپس سطح خشک شده و ماده آشکار سازجذب می‌شود.
و نیز اندازه ناپیوستگی در صورت وجود آشکار می‌گردد.
فرایند تست جوشکاری PT به منظور شناسایی عیوب سطح جوشکاری شده کاربرد دارد.
این فرایند در 3 مرحله انجام می‌گردد و دارای 3 عدد اسپره کلینر، دولوپر و پنترنت هستند.
اسپرهای PT موجود در بازار شامل اسپرهای PT و MT مگنا فلاکس اصلی انگلستان که معروف‌ترین برند در دنیاست و اسپری‌های طرح مگنا و برندهای دیگر ایرانی و چینی هستند.
دوره بازرسی جوش به روش مایعات نافذ (PT)
به طور مختصر تست PT دارای مراحل زیر است:
مایع نافذ در مدت زمان مشخص روی قطعه اعمال می شود.
مایع نافذ با قابلیت مویینگی در عیب نفوذ می کند.
مایع نافذ اضافی از روی سطح برداشته می شود.
سطح خشک می شود و ماده ظاهر کننده اضافه می شود.
ماده آشکارساز سبب جذب مایع نافذ اضافی که در داخل عیوب باقی مانده می شود.
حضور، موقعیت، اندازه و نوع عیب مشخص می گردد.
اجزای آزمایش PT مایع نافذ (Penetrant)
برای دستیابی به حساسیت مورد نیاز در تست PT ، از مایعات با قابلیت نفوذ خوب و دارای رنگدانه‌های مناسب استفاده می‌گردد. این مایعات به وضوح در نور سفید و یا ماورای بنفش قابل رویت هستند. مقدار مایع نافذی که وارد ناپیوستگی‌های سطحی خیلی ریز می‌شود، بسیار کم است. اما در عین حال باید قابلیت رویت ماده نافذ در هنگام خروج از ناپیوستگی‌ها بسیار زیاد باشد. مایعات نافذ قابل شست و شو با آب به راحتی از سطح نمونه به وسیله جریان آهسته آب برداشته می‌شوند. انواع دیگر مایعات نافذ نیز وجود دارند که به وسیله حلال‌های منحصر بفرد خود شسته می‌شوند. در میان سیستم های مایعات نافذی که در تست PT مورد استفاده قرار می گیرند، سیستم مایعات نافذ فلوئورسنت، حساسترین نوع است. زمان لازم برای نفوذ مایع نافذ در آزمایش PT، با شرایط زیر تغییر می‌کند:
نوع مایع نافذ مورد استفاده
نوع قطعه مورد بازرسی
میزان حساسیت مورد نظر
نوع عیبی که باید بررسی گردد
مواد آشکارساز (Developer)
در آزمایش PT دو نوع ماده آشکارساز وجود دارد. نوع اول ” خشک ” است که شامل ماده پودری با رنگ روشن است. ماده آشکارساز خشک بعد از برداشتن مایع نافذ اضافی روی سطح و خشک کردن آن، به سطح اعمال می‌شود. نوع دوم، ماده آشکازساز “مرطوب” است. این مواد مورد استفاده در تست PT نیز به شکل پودری هستند. با این تفاوت که این پودر در یک مایع مناسب مانند آب یا در یک حلال فرار، معلق است.
کاربرد آزمایش PT
همانطور که گفته شد امروزه تست PT یکی از پرکاربردترین روشهای ارزیابی غیر مخرب در صنایع است. محبوبیت آزمایش PT را می توان به دو عامل اصلی نسبت داد: سهولت نسبی استفاده و انعطاف پذیری
تست PT می تواند برای بازرسی همه ی مواد (به جز موادی که سطح آن سخت و یا متخلخل باشد) به کار رود. آزمایش PT می تواند در طیف وسیعی از کاربردها از صنایع خودرو گرفته تا قطعات یدکی هواپیما اعمال شود. از طرفی مایعات نافذ را می توان با یک اسپری یا یک تکه پنبه به سطح اعمال کرد. بنابراین مشکلی برای بازرسی قطعات خیلی کوچک یا خیلی بزرگ وجود نخواهد داشت.
برخی از عیوبی که تست PT توانایی بالایی در نمایان ساختن آن ها را دارد، عبارتند از:
ترک خستگی
ترک کوئنچ
ترک سخت کاری سطحی
شکست های سطحی حاصل از ضربه
تخلخل ها
ذوب ناقص، نفوذ ناقص و آثار گذرها در جوشکاری
مزایای تست PT
این روش دارای حساسیت بالا به ناپیوستگی های سطحی کوچک است.
بخش‌هایی از قطعات با اشکال هندسی پیچیده به طور معمول بازرسی می شوند.
نشانه‌های عیوب به طور مستقیم و در همان لحظه بر روی سطح قطعه تولید می شوند.
قوطی‌های اسپری مایع نافذ و ماده ظاهر کننده را بصورت پرتابل و قابل حمل می سازند.
تجهیزات مرتبط تست PT نسبتا
معایب تست PT
فقط نقص ها و ناپیوستگی های سطح را تشخیص می دهد.
برخلاف بازرسی UT و بازرسی RT، آماده سازی اولیه ی سطح در تست PT مهم است. چراکه وجود هر نوع آلودگی می تواند نقص را پنهان کند.
نیاز به یک سطح نسبتا صاف و بدون منفذ دارد.
تمیز کاری بعدی نیز برای حذف مواد شیمیایی اعمال شده لازم است.
اقدامات احتیاطی برای دست زدن به مواد شیمیایی لازم است. (سمی بودن و آتش زایی)
روش های پیشرفته آزمایش PT
جالب است بدانید امروزه، خلاقیت هایی نیز در آزمایش PT شده است که در ادامه به دو مورد از آنها اشاره می‌کنیم:
پمپاژ مایع به روش فراصوتی
در این روش برای غلبه بر محدودیت‌های احتمالی، از امواج فراصوتی با یک فرکانس بهینه به عنوان وسیله‌ای برای پمپاژ مایع نافذ فلوئورسنت به مکان‌هایی که امکان نفوذ مایع نبوده استفاده نمود. فرکانس‌های پایین سبب ایجاد قدرت نفوذ بیشتر می‌شوند. اما باید به این نکته توجه نمود که فرکانس‌های زیر ۲۰ کیلوهرتز، امواج را به مرز شنوایی می‌رساند که می‌تواند سبب آسیب رسیدن به گوش انسان شود.
بازرسی از راه دور لوله کشی های راکتور با استفاده از آزمایش PT
برای شناسایی ناپیوستگی‌های سطحی در لوله کشی‌های رآکتور هسته‌ای با تشعشعات رادیواکتیو از وسایل ویژه‌ای استفاده می‌شود. دو مشکل اساسی در بازرسی مایع نافذ تجهیزات هسته‌ای وجود دارد. یکی عدم دسترسی کافی و مناسب برای اپراتورها و بازرس‌ها و دیگری وجود میدان‌های تشعشع رادیواکتیو قوی در مناطق مورد بازرسی.
برای غلبه بر این مشکلات، وسایل ویژه ای برای بازرسی سطوح خارجی لوله کشی‌های راکتور هسته‌ای از راه دور موجود است. این وسایل ابتدا سطح مورد بازرسی را تمیز نموده و سپس مایع نافذ را اعمال می‌کنند. در مرحله بعد مایع نافذ اضافی را برداشته و ماده آشکارساز اعمال می شود. در نهایت نیز تصویری از اثرات مایع نافذ که بر روی سطح به جا گذاشته شده است به وسیله فیبر نوری به یک صفحه نمایش رنگی انتقال می‌یابد.
دیدگاهی ثبت نشده.